‘Anno 2028 bestaat er idealiter geen beroepsbevolking meer, maar een leer-werkbevolking’ Vergrijzing Andere samenlevingsvormen, bevolkingsgroei, meer vrouwen die werken: allemaal factoren die de toekomstige arbeidsmarkt beïnvloeden. En de belangrijkste van allemaal: vergrijzing. ‘Die gaat verder dan we denken’, zegt Aukje Nauta. ‘Onze gemiddelde levensverwachting is twee keer zo hoog als honderd jaar geleden, onder meer door hygiëne en medische innovaties. De huidige AOW-leeftijd past daar niet meer bij. Steeds meer ouderen doen vrijwilligerswerk, omdat ze nog fit zijn en iets willen doen. Dat heet in sommige kringen ‘verdringing van werknemers door vrijwilligers’. Vakorganisaties staan op hun achterste benen. Maar ze kunnen de nieuwe situatie beter omarmen. Door de hogere AOW-leeftijd en de toenemende automatisering kunnen we in de toekomst misschien niet meer iedereen aan het werk houden. Misschien moeten we het concept ‘werk’ opnieuw invullen. Het hoeft niet altijd ‘loon in ruil voor arbeid’ te zijn. Het gaat erom dat iedereen actief bijdraagt aan de samenleving, of dat nu in de vorm van betaald werk of anderszins is. Een bijkomende complicatie van de vergrijzing is dat de vraag naar kinderopvang en jeugdzorg op termijn daalt. Ook neemt de potentiële instroom in het relevante beroepsonderwijs op de langere termijn af.’ Trend: Maak individuele werkafspraken ‘Het is belangrijk om medewerkers meer regie te geven op Boodschap: hun loopbaan en leven. Maatwerk in arbeidsrelaties heeft de toekomst. Bijvoorbeeld door een individuele afspraak per medewerker over werk, ontwikkeling en arbeidsvoorwaarden, afgestemd op veranderende behoeften in de diverse levensfases. Een zelfgekozen, actieve inrichting van werk, leren, zorgen en ontspannen komt tegemoet aan de behoefte aan autonomie. Zo’n afspraak zorgt ook voor meer gelijkwaardigheid tussen werkgever en werknemer. Zelfstandige medewerkers zijn proactiever. Nu zijn arbeidsrelaties nog heel hiërarchisch ingericht, met als gevolg dat sommige werknemers aangeleerde hulpeloosheid etaleren. ‘Mijn baas moet voor mij zorgen’, is de onderliggende gedachte. De toekomst vraagt om een actievere houding, van zowel de werkgever als de werknemer.’ Experimenten met nieuwe werkvormen ‘Om flexibel te kunnen inspelen op toekomstige ontwikkelingen binnen en buiten de branche, hebben professionals meer ruimte nodig om het werk naar eigen inzicht uit te voeren. Dat strookt niet met de manier waarop alles nu is ingericht. Op dit moment is het werk behoorlijk geprotocolleerd. Alsof we de professional niet helemaal vertrouwen. Terwijl uit diverse onderzoeken blijkt dat mensen die zich vrij voelen van regels, normen en waarden, vaak uit zichzelf prosociaal gedrag vertonen: spontaan hulpgedrag. De resultaten van die onderzoeken suggereren dat we met regels en protocollen misschien wel meer van het prosociale gedrag kapot maken dan ons lief is. We moeten toe naar een systeem waarin we in het begin al selecteren op vaardigheden, en tussendoor meer doen aan bijvoorbeeld peer reviews. Voortdurend leren van elkaar, en bij voorkeur ook van je klanten. Dat is ook een vorm van kwaliteitsbewaking. En dan kun je protocollen loslaten. We denken dat we kwaliteit in de hand hebben met protocollen, maar dat is niet waar.’ >> Trend: Kinderopvang 9 Pagina 8
Pagina 10Scoor meer met een web winkel in uw clubbladen. Velen gingen u voor en publiceerden catalogi online.
FCB Magazine Kinderopvang december 2014 Lees publicatie 10441Home